Bomenkennis delen

Op 29 september 2015 is er een regionale workshop “Improving knowledge sharing on tree species identification in the Guiana Shield” van de Office National des Forêts International (ONF) op Tonka eiland in het van stuwmeer in Suriname.
Het doel van deze workshop is om te komen tot het efficiënter delen van kennis over bomensoorten in de Guyanaschild landen. Experts uit verschillende landen, waaronder Bruce Hoffman Manager for Field Projects ACT Suriname, zullen brainstormen over hoe wetenschappelijke en lokale kennis van bomensoorten bijeen gebracht kunnen worden. De wetenschappelijke namen van boomsoorten zijn belangrijk wanneer er kennis en informatie gedeeld moet worden voor bijvoorbeeld projecten die met bescherming van het Amazone regenwoud te maken hebben.

Suriname, Columbia, Venezuela, Guyana, Frans-Guyana en Brazilië behoren tot het Guyanaschild. Het Guyanaschild is een gebied waar zeer oud gesteente aan het aardoppervlak ligt. Het is één van de best geconserveerde bos- en zoetwater gebieden in de wereld. Het tropisch regenwoud is in de Guyanaschild landen voor ongeveer 90% intact in. Deze bossen spelen een belangrijke rol bij het helpen beheersen en het tegengaan van klimaatsveranderingen. De bossen slaan bijvoorbeeld carbon/koolstof op.

Tijdens hun leven halen bomen energie uit zonlicht via fotosynthese. Ze nemen ook het CO₂ (koolstof) uit de lucht op. Het koolstof wordt opgeslagen in de cellen van de boom. De bossen zijn dus belangrijk voor de wereld. In deze bossen wonen er vaak inheemsen en in Suriname ook marrons ( afstammelingen van weggelopen slaven). De tribale gemeenschappen zijn voor hun bestaan afhankelijk van de bossen. Ze hebben door de eeuwen heen een speciale band met het land waarop ze leven. Door de speciale band en het belang van het woud voor hun voortbestaan is het belangrijk dat hun traditioneel leefgebied behouden blijft. Hierdoor zorgen de tribale volken van het Amazone woud ook voor bescherming van de biodiversiteit.

Maar dit is helaas niet voldoende om de bossen te beschermen. Houtkap, goudwinning en grote infrastructurele werken zorgen ervoor dat bossen verdwijnen. De wereld realiseert zich, dat als dit op dezelfde voet verder gaat de gevolgen niet te overzien zullen zijn. De vraag is nu hoe je de Amazone bossen kunt beschermen en de economische belangen en ontwikkeling van de landen en de gemeenschappen, waarin deze bossen voorkomen, niet remt.

Een van de initiatieven die een economische waarde toekent aan bossen in hun natuurlijke staat is Redd+ (Reduced Emissions from Deforestation and forest Degradation).
Via REDD+ kunnen onder andere landen met veel ongerept woud, zoals Suriname, fondsen aanspreken. Redd+ betaalt niet direct voor het behouden van het bos maar voor de hoeveelheid Carbon die in de bomen zijn opgeslagen. Het is voor de landen dus belangrijk dat gekeken wordt hoeveel en welke bomen er voorkomen en hoeveel carbon in die bomen zit opgeslagen.

Deze inventarisatie gebeurt in de landen door verschillende organisaties in verschillende talen. Eerder dit jaar bijvoorbeeld deden master studenten van de Universiteit van Utecht, het Nationaal Herbarium Suriname, Boomkenners en studenten van het Natin en de ACT rangers een National Forest inventory op een Plot in de omgeving van Kwamalasamutu. Lokale kennis kwam samen met kennis van de lokale gemeenschap. Hier kwam het belang van het bij elkaar brengen van namen van bomen in verschillende talen duidelijk naar voren.

De missie van ACT Suriname is om in partnerschap met inheemse en marrongemeenschappen te werken aan het beschermen en behouden van de biodiversiteit, hun cultuur en traditionele gezondheidszorg binnen de grenzen van Suriname. Hiervoor zijn er verschillende programma’s waarbij steeds vaker samenwerkingsverbanden tussen ACT, wetenschappers en de inheemse gemeenschappen worden aangegaan.
Hoffman heeft gedurende een periode van 10 jaar namen van bomen en planten in Sranan, Trio, Saramaccaans en Latijns aan elkaar kunnen koppelen. Hij zal een hoofdstuk van zijn dissertatie dat dit beschrijft delen met de Guyanaschild landen tijdens de regionale workshop van ONF op Tonka eiland.

Bruce Hoffman Manager for Field Projects ACT Suriname, sitting on a Ceiba pentandra

“ACT kan assisteren bij het samenstellen van een praktische regionale handleiding voor boom identificatie waarbij de focus gericht zal zijn op de meest problematische uitdagende bomen families voor identificatie.
We werken op ‘grassroots’ met de lokale gemeenschappen dus we moeten vaker communiceren over planten en bomen. Het is dan handig als je weet hoe een boom precies heet in Trio. Met een handleiding kun je het snel opzoeken. Als onze programma’s vereisen deze kennis.” vertelt Hoffman.

De productie van arts en crafts, niet-hout bos producten, landbouw, wild life monitoring en het opzetten van permanente plots in het bos vergen constante interactie met de inheemsen. ACT Suriname heeft door de jaren heen veel werk verzet binnen de gemeenschappen in Zuid Suriname. Hierdoor heeft zij een enorme hoeveel data die ze graag deelt met andere organisaties of instituten. Vooral als het werk om het Amazone woud te helpen beschermen ten goede komt.