Het inheemse dorp Pelelutepu (Tepu) in zuid-oost Suriname wordt momenteel aangesloten op zonnepanelen. Het gaat om circa 50 huishoudens, de medische kliniek en de gemeenschappelijke ruimten. Op verzoek van de bewoners van Tepu is er binnenkort een duurzame en betrouwbare energiebron beschikbaar om de ontwikkeling van de gemeenschap te ondersteunen. Volgens de dorpelingen heeft het gebrek aan structurele beschikbaarheid over elektriciteit de ontwikkeling van het dorp beperkt. De schoolkinderen waren alleen bij daglicht in staat hun huiswerk te doen omdat er ‘s avonds geen elektriciteit beschikbaar was. Dit is een van de redenen dat het ACT-Suriname de gemeenschap in 2015 heeft geholpen om twee vrouwen (Anna en Ketoera) naar India te sturen voor een Women Solar-training die door het Barefoot College aldaar werd verzorgd binnen hun Women Empowerment-programma. Met de opgedane kennis zijn zij in staat om de panelen te installeren en onderhouden. Deze vrouwen trainen niet alleen de andere vrouwen in het dorp, maar ook de mannen om de panelen per huishouden te installeren.
De panelen komen aan op Tepu
Het project zal de algemene praktijk van het verbranden van fossiele brandstof in Tepu terugdringen. De diesel voor de generatoren is duur en zorgt voor vervuilende verbrandingsgassen. Ook is brandstof niet altijd verkrijgbaar. Zeker niet in de afgelegen gebieden in het zuiden van Suriname. De overgang naar het gebruik van duurzame energie zal bijdragen aan het minimaliseren van de broeikasgassen in de atmosfeer. Daarnaast gaat het project in op het belang van energie-efficiëntie en het gebruik van LED-lampen. In het dorp zal een ‘zonnecommissie’ worden ingesteld (bestaande uit overheid, traditionele en officiële dorpsvertegenwoordigers en vertegenwoordigers van de afnemers). In samenwerking met het Ministerie van Natuurlijke Hulpbronnen (NH) wordt het energiesysteem groter aangepakt dan aanvankelijk gepland. Het bestaande energiedistributie netwerk zal worden gebruikt om vanuit een centrale bron de zonne-energie naar de huishoudens te brengen. De Dienst Energie Voorziening (DEV) van NH is een belangrijke partner hierin.
Anna en Ketoera installeren een stopcontact
De commissie moet ervoor zorgen dat de initiële sponsoring van de minimale energie-investering per huishouden een duurzame investering is. Installatiekosten worden niet opgenomen, wat betekent dat elk huishouden alleen de onderhoudskosten en het daadwerkelijke energieverbruik moet betalen. Met de inkomsten zal de commissie in staat zijn om de gereedschappen te betalen en de uitrusting uit te breiden die nodig is om de vrouwen op een efficiënte manier te laten werken en de zonnepanelen te betalen. Een belangrijk doel van dit pilotproject is een voorbeeld te worden voor andere dorpen. Anna en Ketoera zijn inmiddels ook naar Kwamalasamutu in zuid-Suriname afgereisd om daar de kliniek van zonnepanelen te voorzien. Daar hebben zij eveneens een training gegeven aan de Amazon Conservation Rangers over het onderhoud van de panelen.
Circa 50 huishoudens zijn nu aangesloten op zonnepanelen
Energie is niet de enige uitdaging voor Tepu. Ook het onderwijs is, in vergelijking met scholen in de stad, van mindere kwaliteit. Vanwege de minder gekwalificeerde leraren en beperkt lesmateriaal dat beschikbaar is in de scholen. Daarnaast is het slecht gesteld met de werkgelegenheid. De gemeenschap is hoofdzakelijk aangewezen op het bos voor haar voedselzekerheid, gezondheidszorg (medicijnen) en bouwmateriaal voor huisvesting. De zonnepanelen zorgen alvast voor een stap in de goede richting een ook het internet is sinds kort verbeterd.Het Amazon Conservation Team heeft bij het installeren van de zonnepanelen financiële ondersteuning gekregen van de Japan Caribbean Climate Change Partnership (J-CCCP) en de McArthur Foundation.
