Twinning in uitvoering

Op woensdag 20 mei 2015 startte een 2 daagse training in het Jan Starke Opleidings- en ontspanningscentrum (JSOOC), in het district Para. Deze training vindt plaats binnen het twinningsproject “Capaciteitsversterking strategische groepen met betrekking tot het duurzaam benutten van hulpbronnen en het behoud van de biodiversiteit in Trio en Wayana gebieden”. De twinningspartners zijn het Amazon Conservation Team (ACT) Suriname en de Universiteit van Utrecht (Nederland).

Het JSOOC ligt, ten westen van de Johan Adolf Pengel Internationale luchthaven. Het is ongeveer 400 ha groot. Het JSOOC wordt gebruikt om geïnteresseerden bewust te maken van goed gebruik en beheer van het tropisch regenwoud. Het is een geschikte locatie om mensen te trainen die werken in de bos- of houtsector. Maar ook studenten van verschillende natuur opleidingen, alsook personen die werken bij natuur- en milieuorganisaties kunnen heel goed gebruik maken van deze unieke locatie.

Studenten van de Universiteit van Utrecht, de Anton de Kom universiteit van Suriname (AdekUS) en het Natuur Technisch Instituut Suriname (Natin) worden door Celos, ACT-Suriname en het herbarium van Suriname getraind.

Instrumenten kennis en data verzamelingsmethoden en het protocol, nodig in het onderzoeksproject binnen het twinningsproject “capaciteitsversterking strategische groepen met betrekking tot het duurzaam benutten van hulpbronnen en het behoud van de biodiversiteit in Trio en Wayana gebieden” worden bijgebracht. Meten, de kompas, GPS zijn slechts enkele onderwerpen die tijdens de eerste dag voorbij komen. Een stevige tropische regenbui zorgt ervoor dat het eerste deel van de training in de zaal gebeurd. De studenten doen enthousiast mee en proberen de verschillende instrumenten via opdrachten uit.   Maar zodra het weer enigszins opklaart gaat de groep naar buiten. Alles wat net geleerd is in het trainingslokaal wordt uitgeprobeerd. Zo worden er bomen gemeten en hoogtes bepaald.

De sfeer zit er goed in. Het ziet er weer wat regenachtig uit en het lijkt alsof de zon bewust achter de wolken schuilt. Na de lunch vertrekt de groep richting bos om enkele plots uit te zetten, bomen te tellen en te identificeren. Dit met hulp van lokale bomen kenner Hubert Jubitana

Auw muskieten, mieren horen we sommigen roepen. Johan Hardjopawiro, trainer vanuit ACT-Suriname, staat rustig met een glimlach te midden van een zwerm bloeddorstige muskieten het tafereel gade te slaan. Johan lijkt gehard door het vele trekken door het oerwoud van Suriname.

Uitzetten Plot

“Ik vind het goed dat we via dit project kennis kunnen overdragen aan de studenten” zegt Hardjopawiro. Het echte veldwerk. Vandaag mogen ze geen machete gebruiken. Ik wil zien hoe ze als team samenwerken om toch de metingen te doen in het bos. We mogen in sommige gebieden ook niet kappen binnen het NFI project (National Forrest Inventory). Dit is dus een goede oefening. De muskieten en mieren vergeten ze zo.”

Tegen 18.00 uur keert de groep terug, om voordat het echt donker is, de barakken te bereiken.

Na het diner houdt Bruce Hoffmann, manager for field projects ACT Suriname, een presentatie over Kwamalasamutu het inheemse dorp dat gedurende mei en juni het centrum van activiteit zal zijn. De studenten hangen aan Bruce zijn lippen. Met anekdotes, filmpjes en foto’s brengt hij de studenten meteen in de wereld van de inheemsen. Cultuur verschillen, gebruiken maar ook enkele woorden uit de trio taal.

“Ik wil echt naar Kwamalasamutu. Ik ben er nooit geweest” vertelt Devika Rattan. Maar alles wat ik tot nu toe gehoord heb maakt me nog nieuwsgieriger. Ik denk dat ik echt veel kan leren in de praktijk. Dit is onderdeel van mijn stage dus ik ga me echt inzetten.”

Na de presentatie van Bruce gaan de Studenten samen met Johan Hardjopawiro en Leen De Laender – Biodiversity Officer-  10 camera traps te plaatsen. Wanneer dat gedaan is, zoeken de groepen de barakken op. Iedereen gaat uitgeput maar voldaan naar bed.

De volgende ochtend ontwaakt de groep heel vroeg; de ochtenddauw is nog heer en meester over het bladeren dek. Er is grote nieuwsgierigheid, de studenten willen weten of de camera traps foto’s hebben gemaakt. Bij het halen van elke camera trap wordt er flink gespeculeerd. Zou het of zou het niet. Wanneer alle 10 camera’s zijn teruggehaald worden ze geïnspecteerd. Eén Camera heeft wat te pakken. De discussies barsten los. Wat zou het zijn?

Iedereen staat om Hardjopawiro heen. Hij doet de geheugen card in de reader. Daar… ja we hebben wat… een poes maakte een nachtelijke wandeling. Er wordt flink gelachen, de oefening is geslaagd.

Vandaag 30 mei 2015 moet de groep vertrekken naar het inheemse dorp Kwamalasamutu. Vanwege regen, worden er dagelijks vluchten naar het verre binnenland van Suriname geannuleerd. De vliegveldjes in het oerwoud van Suriname zijn niet verhard veranderen vaak na aanhoudende tropische regenbuien in een modderpoel. Het is dus even afwachten als de groep kan vertrekken.

De vlucht gaat door. Bij het inchecken bij Gum Air heerst er een gezellige drukte. Er mag 1400 kilo mee op de charter. Iedereen moet op de weegschaal. Daarna wordt alle vracht gewogen. We zitten over het gewicht. Nu is het even uitzoeken wat er achter kan blijven en op een volgende vlucht mee kan. Na wat overleg worden er wat dozen uitgehaald. Ja 1425 kilo, nog een eruit. Ja dit is het 1398 kg.

Het instappen kan beginnen. Voor enkele is dit de eerste keer “vliegen.” Je kan het merken aan de gezichten. De vlucht vertrekt. Door de regen is er veel turbulentie op weg naar Kwamalasmutu. Enkele van studenten vinden het doodeng. Maar we komen veilig aan op Kwamala.

De studenten zullen van 30 mei tot en met 29 juli in Kwamalasamutu onderzoek verrichten of trainingen volgen.

“Via dit twinningsprogamma zullen onze Indigenous Park Guards of Rangers de skills krijgen om data te kunnen verzamelen via internationaal geaccepteerde protocollen” zegt Minu Parahoe, directeur van ACT Suriname.

“ Die Data kan dan tevens door wetenschappers, overheidsinstanties of de universiteiten gebruikt worden. De ACT Rangers zijn in het veld en kunnen bijvoorbeeld de effecten van klimaatsveranderingen of negatieve effecten op de waterkwaliteit in kaartbrengen. Maar ook via ons camera- trap programma kan gekeken worden naar het voorkomen van wild. Dit is heel belangrijk voor de voedselzekerheid. De data kan lokale besluitvorming van bosgebruik ondersteunen.”

De Indigenous Park guards kunnen ook de ogen en oren zijn van Surinaamse instanties in de kustvlakte die direct data krijgen over bijvoorbeeld handel in dieren.

Marijke van Kuijk van de universiteit van Utrecht zal binnen dit twinningsproject een onderzoek naar Tasi begeleiden. Belangrijk is hoe de Tasi gerehabiliteerd en duurzaam voor de gemeenschappen behouden kan worden. De lokale gemeenschap heeft in het overleg dat aan het project vooraf ging, aan ACT Suriname vertelt dat het tekort aan Tasi bladeren een groot probleem is. Tasi heet in het Trio ‘Maraja’ (Geonoma bacculifera). De bladeren worden gevlochten en als dakbedekking gebruikt.

Een ander poot binnen het twinningsproject “Capaciteitsversterking strategische groepen met betrekking tot het duurzaam benutten van hulpbronnen en het behoud van de biodiversiteit in Trio en Wayana gebieden” is het in kaart brengen van potentiele niet-hout bosproducten, NTFP’s. (Non-Timber Forest Products). Niet-hout bosproducten kunnen in de toekomst worden ontwikkeld tot economische producten.

ACT Suriname hoopt dat dit project ook een eye-opener is voor lokale bos-en natuurstudenten.

“Ik hoop dat we enkele van onze studenten die participeren in de trainingen en onderzoek binnen dit twinningsproject kunnen behouden voor de bos sector” zegt Parahoe. “We hebben gemerkt dat heel veel studenten niet gaan in de sector na hun studie. Dat is jammer. Als we 2 kunnen overtuigen ben ik dik tevreden.”

Het twinnigsprojekt van het Amazon Conservation Team (ACT) Suriname en de Universiteit van Utrecht (Nederland) duurt tot 2016 en heeft een budget van 250.000 euro.